صور خیال در اشعار نیما یوشیج

تصویر، غنی ترین جلوه ی زیباشناسی در شعر هر ملّت است و آن حاصل نوعی تجربه است که اغلب با زمینه های عاطفی همراه است. ناقدان معاصر به تفصیل از گره خوردگی عاطفه و تخیّل در شعر سخن گفته اند. بهترین ابزار شناخت یک شاعر، شعر و خیال اوست، چرا که شعر هر شاعر بیش از هر چیز گویای هستی پیچیده و متناقض درون شاعر است. حوزه های تصویری شاعرانه ی نیما از نظر عناصر اصلی با حوزه ی شعر قدما تفاوت اصلی و اساسی دارد. از آنجایی که نیما شعر را نوعی زیستن می داند و در اعتقاد او شاعر کسی است که چکیده ی زمان خود باشد، نیز در بینش او صورت نو برای بیان معانی کهنه مناسب نیست، لذا نیما با توجه به اوضاع خفقان آلود اجتماع در راستای پرداختن به صور خیال سنّتی از زبان رمزی و نمادین جهت عرضه ی اندیشه های نوین خود در شعر سود می جوید. این صورت خیالی وجه متمایز شعر او با کلام مخیّل قدماست. بعد از کاربرد فراوان و چشمگیر سمبل های شخصی در مقایسه با اشعار کلاسیک به لحاظ کاربرد و کمّیّت، تشبیهات او که اغلب برگرفته از پدیده های طبیعت پیرامون او هستند بیشترین صورتِ خیالِ به کار رفته در شعر او را تشکیل می دهند. در این تحقیق صور خیال نیما از دیدگاه عناصر سازنده ی آن ها و این که این عناصر چه مایه از محیط اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بهره مند است و چه مایه از طبیعت، اقلیم و محیط پیرامون نشأت گرفته، مورد بررسی قرار می گیرد. غرض از انجام این پژوهش شناسایی روند تحوّل تصویر در شعر معاصر، خصوصاً نوآوری نیما در این عرصه نسبت به شعر سنّتی است که این تحقیق نشان می دهد شعر نوی معاصر در زمینه ی نوآوری تصویر، روندی پرشتاب تر و پویاتر از شعر سنّتی داشته است.